Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 yêu cầu học sinh lớp 3 bắt buộc học môn Tiếng Anh và Tin học. Tuy nhiên, tại các vùng khó khăn của tỉnh Thanh Hóa, việc triển khai chương trình này đang gặp nhiều trở ngại do thiếu giáo viên và trang thiết bị dạy học.
Khó khăn về nhân lực và vật lực
Trường Tiểu học Mường Chanh (huyện Mường Lát) là một trong những trường có vị trí xa xôi nhất tỉnh Thanh Hóa, nơi học sinh chủ yếu là con em đồng bào dân tộc Thái. Dù đã có đội ngũ giáo viên địa phương giúp giảm bớt rào cản ngôn ngữ, nhưng nhà trường vẫn gặp khó khăn khi triển khai môn Tin học do thiếu giáo viên giảng dạy.
Thầy Tào Văn Sinh – Hiệu trưởng nhà trường chia sẻ: “Trước đây, trường có một giáo viên Tin học nhưng đến năm học 2023 – 2024, giáo viên này được điều chuyển công tác. Từ đó đến nay, phòng máy vi tính gần như bị bỏ không vì không có ai đứng lớp”.
Tình trạng tương tự cũng diễn ra tại Trường Tiểu học Mường Lý (Mường Lát), nơi chưa từng có giáo viên Tin học và cũng không có phòng máy vi tính. Để khắc phục, thầy Hiệu trưởng Hoàng Lê Thành đã phải tự mình giảng dạy “chay” môn Tin học. Nhưng không có thiết bị hỗ trợ, việc học chủ yếu mang tính lý thuyết, khó mang lại hiệu quả thực tế.
Dạy và học “chay” – Liệu có đảm bảo chất lượng?
Không chỉ thiếu giáo viên Tin học, nhiều trường tại các huyện biên giới như Quan Hóa, Quan Sơn, Lang Chánh, Bá Thước… cũng gặp khó khăn trong việc tổ chức giảng dạy do các điểm trường lẻ rải rác, điều kiện cơ sở vật chất thiếu thốn.
Trường Tiểu học Na Mèo (huyện Quan Sơn) hiện có 4 điểm lẻ, trong đó điểm trường Ché Lầu và Cha Khót cách điểm chính gần 20km. Giáo viên phải di chuyển liên tục giữa các điểm trường để đảm bảo chương trình học nhưng vẫn không thể đáp ứng đầy đủ thời lượng giảng dạy. Ngay cả khi đã được trang bị một số phòng máy tính, tình trạng thiếu giáo viên vẫn khiến chất lượng giảng dạy không đạt như mong đợi.
Thầy Chung Trường Thành – Hiệu trưởng nhà trường chia sẻ: “Mặc dù có giáo viên Tin học, nhưng chất lượng giảng dạy vẫn chưa đảm bảo do thiếu trang thiết bị và phải di chuyển dạy liên điểm lẻ. Việc tổ chức học tập theo phương thức cuốn chiếu là giải pháp tình thế nhưng vẫn chưa thể giải quyết triệt để khó khăn”.
Giáo viên có, nhưng không có máy tính để dạy
Một nghịch lý khác đang diễn ra tại Trường Tiểu học Trung Lý 2 (Mường Lát), nơi đã có giáo viên Tin học nhưng lại thiếu phòng máy vi tính để giảng dạy. Thầy Nguyễn Tiến Hiệp – Hiệu trưởng nhà trường cho biết, hiện trường có 6 điểm lẻ, trong đó hai điểm xa nhất cách trường chính 15km đường rừng. Dù có giáo viên, nhưng nhà trường không có phòng máy tính, buộc giáo viên phải mang máy tính cá nhân đến các điểm lẻ để dạy.
Thầy Hiệp chia sẻ: “Giáo viên phải tự mang máy tính cá nhân để học sinh có cơ hội tiếp cận môn Tin học. Tuy nhiên, số lượng máy quá ít, không thể đáp ứng nhu cầu của tất cả học sinh”.
Bài toán nan giải: Giải pháp nào cho giáo dục vùng biên?
Theo ông Mai Xuân Giang – Phó Chủ tịch UBND huyện Mường Lát, địa phương đang thiếu 16 giáo viên Tiếng Anh và 10 giáo viên Tin học cho cấp tiểu học và THCS. Trong khi đó, huyện có đến 50 điểm trường lẻ, gây áp lực rất lớn cho việc triển khai chương trình mới.
“Nhiều học sinh lớp 3 tại địa phương chưa thành thạo tiếng Việt, trong khi môn Tiếng Anh và Tin học lại đòi hỏi khả năng tiếp thu nhanh. Dù các trường đã cố gắng dạy đủ chương trình, nhưng chất lượng thực tế vẫn rất thấp”, ông Giang trăn trở.
Cùng chung tình cảnh, huyện Quan Hóa chỉ có 3 giáo viên Tin học cho cấp tiểu học, trong khi có đến 15 trường đã được trang bị phòng máy. Điều này khiến các trường phải tổ chức dạy theo hình thức cuốn chiếu, yêu cầu học sinh từ điểm lẻ di chuyển đến điểm chính để học Tin học.
Tìm hướng đi bền vững cho giáo dục miền núi
Trước những khó khăn hiện tại, ngành giáo dục Thanh Hóa cần có những giải pháp dài hạn để cải thiện tình trạng thiếu giáo viên và trang thiết bị giảng dạy:
- Tăng cường tuyển dụng giáo viên Tin học và Tiếng Anh bằng cách có chính sách hỗ trợ giáo viên đến công tác tại vùng khó khăn.
- Đầu tư thêm trang thiết bị dạy học, đảm bảo mỗi trường có đủ phòng máy tính để giảng dạy Tin học hiệu quả.
- Xây dựng chính sách hỗ trợ học sinh vùng cao như cung cấp xe đưa đón học sinh từ điểm lẻ đến điểm chính để đảm bảo chất lượng học tập.
Tạm kết
Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 đặt ra yêu cầu mới cho giáo dục tiểu học, nhưng thực tế tại các vùng biên giới Thanh Hóa cho thấy vẫn còn nhiều khó khăn cần giải quyết.