Đòn bẩy để hội nhập và phát triển
Hợp tác quốc tế trong giáo dục đại học (GDĐH) ngày càng trở thành yếu tố quan trọng giúp nâng cao chất lượng đào tạo và nghiên cứu khoa học. Nhiều trường đại học tại Việt Nam đang tích cực mở rộng quan hệ hợp tác với các đối tác nước ngoài, thu hút đầu tư và thành lập các trung tâm chuyển giao công nghệ nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo.
Trường ĐH Khoa học và Công nghệ Hà Nội là một trong những ví dụ điển hình khi nhận được sự hỗ trợ mạnh mẽ từ Chính phủ Việt Nam và Pháp. Sự hợp tác với Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam cùng hơn 30 trường đại học và tổ chức nghiên cứu của Pháp đã giúp trường trở thành mô hình hợp tác giáo dục quốc tế thành công.
Tại Trường ĐH Kinh tế Quốc dân (Hà Nội), nhiều chương trình liên kết đào tạo với các trường đại học từ Anh, Pháp, Mỹ, Australia, New Zealand, Hàn Quốc đã được triển khai, cung cấp đa dạng lựa chọn học tập cho sinh viên. Theo PGS.TS Lê Trung Thành – Viện trưởng Viện Đào tạo Quốc tế, việc hợp tác quốc tế không chỉ giúp nâng cao chất lượng giảng dạy mà còn tạo cơ hội cho sinh viên tiếp cận môi trường học tập tiên tiến.
Xu thế tất yếu trong giáo dục đại học
Theo GS.TS Lê Anh Vinh – Viện trưởng Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam, hợp tác quốc tế là một xu thế tất yếu để nâng cao chất lượng đào tạo và nghiên cứu. Việt Nam đã có những bước tiến quan trọng trong việc thu hút đầu tư nước ngoài, hợp tác đào tạo và chuyển giao công nghệ thông qua các chương trình hợp tác chiến lược với Anh, Mỹ, Nhật Bản và nhiều quốc gia khác.
Việc ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật GDĐH (Luật số 34) và Nghị định số 86/2018/NĐ-CP của Chính phủ đã tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ sở giáo dục trong việc hợp tác với đối tác nước ngoài, giúp mở rộng quy mô và nâng cao chất lượng giáo dục theo tiêu chuẩn quốc tế.
Hội đồng Anh là một trong những tổ chức đóng vai trò quan trọng trong thúc đẩy hợp tác giáo dục giữa Việt Nam và Vương quốc Anh. Trong 3 năm qua, Chương trình hợp tác đối tác toàn cầu đã hỗ trợ 8 dự án với 17 trường đại học Anh Quốc và 21 trường đại học Việt Nam, thúc đẩy các hoạt động nghiên cứu và chuyển giao công nghệ.
Chuyển giao công nghệ – Chìa khóa phát triển
Theo GS.TS Chu Hoàng Hà – Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, đổi mới sáng tạo và chuyển giao công nghệ là chìa khóa giúp nền kinh tế Việt Nam phát triển. Các trường đại học không chỉ cần nâng cao chất lượng đào tạo mà còn phải đóng vai trò quan trọng trong nghiên cứu và ứng dụng khoa học công nghệ vào thực tiễn.
Ông Gavin Leonard – chuyên gia đến từ Anh, nhấn mạnh vai trò của các trung tâm chuyển giao công nghệ trong việc thương mại hóa các sáng chế đại học. Ở Mỹ, số lượng trung tâm chuyển giao công nghệ đã tăng từ 2 lên hơn 1.000 chỉ trong vài thập kỷ. Điều này cho thấy sự cần thiết của việc đẩy mạnh kết nối giữa trường đại học và doanh nghiệp để tối ưu hóa giá trị các phát minh khoa học.
Mô hình hợp tác và đổi mới sáng tạo
PGS.TS Yến Trần – Trường Kinh doanh Edinburgh, Đại học Heriot-Watt (Anh), nhấn mạnh vai trò của văn phòng chuyển giao công nghệ như “cánh tay phải” của các trường đại học trong việc đăng ký bản quyền, chuyển giao công nghệ và thành lập các trung tâm khởi nghiệp. Bà cho rằng, mô hình hợp tác “3 nhà” (Nhà trường – Nhà nước – Nhà doanh nghiệp) là động lực quan trọng để thúc đẩy đổi mới sáng tạo và thương mại hóa công nghệ.
Ông Phạm Tuấn Hiệp – Giám đốc Quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo Bách khoa Hà Nội (BK Fund) chia sẻ, để đảm bảo thành công cho trung tâm đổi mới sáng tạo của đại học, cần có 6 yếu tố quan trọng:
- Cam kết dài hạn từ lãnh đạo nhà trường về sứ mệnh đổi mới sáng tạo.
- Chất lượng nghiên cứu của trường đại học phải đạt tiêu chuẩn cao.
- Chính sách rõ ràng về quyền sở hữu trí tuệ và lợi nhuận nghiên cứu.
- Đầu tư tài chính và cơ sở vật chất từ giai đoạn ban đầu.
- Tăng cường tự chủ cho trung tâm đổi mới để thu hút hợp tác và đầu tư.
- Nhân sự phù hợp để đảm bảo sự phát triển bền vững của trung tâm.
Tầm nhìn tương lai
Hợp tác quốc tế trong đào tạo không chỉ mang lại cơ hội tiếp cận tri thức tiên tiến mà còn giúp Việt Nam xây dựng một nền giáo dục đại học hiện đại, tiệm cận các chuẩn mực khu vực và thế giới. Để phát huy tối đa hiệu quả từ hợp tác quốc tế, các cơ sở giáo dục cần có chiến lược rõ ràng, tập trung đầu tư vào các ngành mũi nhọn và nâng cao chất lượng nghiên cứu.
Việt Nam đang ở thời điểm quan trọng để đẩy mạnh hội nhập giáo dục, thu hút đầu tư và chuyển giao công nghệ. Nếu tận dụng tốt những cơ hội này, các trường đại học trong nước sẽ ngày càng khẳng định được vị thế của mình trên bản đồ giáo dục quốc tế, đóng góp tích cực vào sự phát tri