Tại Hà Tĩnh, công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản dân ca ví, giặm đang được chú trọng mạnh mẽ. Không chỉ là một di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, ví, giặm còn được tích hợp vào môi trường giáo dục như một cách truyền dạy tinh hoa dân tộc, đồng thời góp phần xây dựng “Trường học hạnh phúc”.
Đa Dạng Hình Thức Truyền Dạy
Những năm qua, dân ca ví, giặm đã được đưa vào trường học qua các hình thức phong phú như thành lập câu lạc bộ (CLB), lồng ghép trong bài giảng, hoặc tổ chức các hoạt động ngoại khóa.
Câu Lạc Bộ – Nơi Ươm Mầm Tài Năng
Nhiều trường học tại Hà Tĩnh đã thành lập các CLB dân ca nhằm tạo sân chơi cho học sinh yêu thích ví, giặm. Điển hình như Trường Tiểu học Nam Hà (TP Hà Tĩnh), nơi các CLB không chỉ là nơi tập luyện mà còn giúp học sinh hiểu rõ hơn về giá trị của di sản.
Theo cô Tống Thị Thanh Bình – Hiệu trưởng Trường Tiểu học Nam Hà, phòng truyền thống của trường trưng bày trang phục, đàn và tư liệu liên quan đến ví, giặm. Điều này không chỉ khơi dậy niềm yêu thích mà còn khuyến khích học sinh tự hào về di sản quê hương.
Kết Hợp Giảng Dạy Sáng Tạo
Tại Trường THPT Nghi Xuân, cô Đặng Thị Anh Phương còn sáng tác bài hát dân ca bằng tiếng Anh, giúp học sinh vừa học ngoại ngữ, vừa tiếp cận gần hơn với di sản. Phương pháp mới lạ này tạo hứng thú, đồng thời khuyến khích học sinh rèn luyện kỹ năng ngôn ngữ qua âm nhạc dân gian.
Hoạt Động Ngoại Khóa Hấp Dẫn
Huyện Can Lộc – cái nôi của ví, giặm – tổ chức các buổi sinh hoạt CLB hàng tuần và kết hợp với Trung tâm Văn hóa – Thể thao địa phương. Những hoạt động như giao lưu văn nghệ, thi tìm hiểu và sưu tầm tác phẩm ví, giặm đã thu hút sự quan tâm của đông đảo học sinh.
Lan Tỏa Giá Trị Văn Hóa Qua Học Sinh
Học sinh chính là những đại sứ góp phần lan tỏa ví, giặm trong cộng đồng. Tại Trường Tiểu học 1 Thị trấn Thạch Hà, em Nguyễn Trần Hà Vy – hạt nhân của CLB dân ca – đã tham gia nhiều sân chơi lớn về ví, giặm. Với giọng hát bẩm sinh và sự hướng dẫn từ giáo viên, Hà Vy ngày càng tự tin biểu diễn và lan tỏa tình yêu dân ca đến bạn bè.
Theo cô Võ Thúy Hiền, giáo viên trường này, việc khơi dậy niềm yêu thích từ học sinh là điều kiện tiên quyết để bảo tồn di sản. Những tiết mục dân ca thường xuyên xuất hiện trong các hoạt động ngoại khóa đã giúp nhiều học sinh tự tin trình diễn và gắn bó hơn với văn hóa dân tộc.
Thách Thức Và Giải Pháp Trong Truyền Dạy
Dù đạt nhiều kết quả đáng khích lệ, việc truyền dạy dân ca ví, giặm trong trường học vẫn đối mặt với một số khó khăn:
- Thiếu kinh phí: Nhiều trường học gặp khó khăn trong việc duy trì hoạt động của các CLB.
- Hạn chế chuyên môn: Giáo viên và thành viên CLB thiếu kỹ năng chuyên sâu về thanh nhạc và các làn điệu ví, giặm.
Theo ông Nguyễn Duy Ngọc – Trưởng phòng Chính trị tư tưởng (Sở GD&ĐT Hà Tĩnh), ngành giáo dục sẽ phối hợp với ngành văn hóa để mời các nghệ nhân hỗ trợ trường học, nâng cao chất lượng hoạt động CLB và đào tạo.
Bảo Tồn Và Phát Huy Di Sản Cho Thế Hệ Mai Sau
Hiện nay, Hà Tĩnh có 269 CLB dân ca ví, giặm với hơn 8.000 thành viên là giáo viên và học sinh. Đưa ví, giặm vào trường học không chỉ là cách bảo tồn mà còn giúp thế hệ trẻ thấm nhuần giá trị văn hóa truyền thống.
Thông qua các câu lạc bộ, chương trình ngoại khóa, và những tiết học sáng tạo, ví, giặm đang tiếp tục lan tỏa mạnh mẽ trong đời sống học đường, trở thành nguồn cảm hứng để học sinh hiểu và yêu thêm di sản của quê hương.
Tương lai của dân ca ví, giặm phụ thuộc vào cách chúng ta truyền dạy cho thế hệ trẻ hôm nay. Hãy cùng nhau giữ gìn và phát triển giá trị văn hóa này để không chỉ lưu truyền mà còn lan tỏa khắp thế giới!