Cần chú trọng chuyển mạnh giáo dục từ trang bị kiến thức sang dạy kỹ năng, cách học, cách tư duy là chủ yếu để giúp học sinh phát triển toàn diện.
Chuyển đổi phương pháp giáo dục để phát triển tư duy
Thực hiện mục tiêu tạo nguồn nhân lực cho xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong kỷ nguyên mới, một trong những giải pháp quan trọng là chuyển mạnh giáo dục từ việc chỉ trang bị kiến thức sang dạy kỹ năng, cách học, cách tư duy. Điều này cần được thực hiện ngay từ bậc mầm non và tiếp tục xuyên suốt các cấp học cao hơn.
Theo định hướng mới, giáo viên đóng vai trò tổ chức và hỗ trợ học sinh tự lực học tập, thay vì truyền đạt kiến thức một cách thụ động. Việc dạy học cần phát triển khả năng giải quyết vấn đề, kỹ năng giao tiếp và sáng tạo, từ đó giúp học sinh tiếp cận kiến thức theo cách chủ động hơn.
Một số phương pháp cần được áp dụng để nâng cao hiệu quả giáo dục:
- Dạy cách học: Rèn luyện kỹ năng tìm kiếm, phân tích, tổng hợp thông tin để học sinh có thể tự nghiên cứu.
- Học qua trải nghiệm: Khuyến khích học sinh tham gia các hoạt động thực tế như thí nghiệm, thực hành, dự án nhóm.
- Tích hợp công nghệ: Ứng dụng công nghệ thông tin để hỗ trợ quá trình học tập và tăng tính tương tác.
Thực tiễn đổi mới giáo dục tại các địa phương
1. Bắc Giang: Phát triển nội lực người học
Các trường tiểu học tại Bắc Giang đang tích cực đổi mới phương pháp giảng dạy theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018. Giáo viên không chỉ cung cấp kiến thức mà còn hướng dẫn học sinh cách tư duy, giải quyết vấn đề và làm việc nhóm hiệu quả.
2. Đồng Tháp: Đa dạng hóa hình thức dạy học
Tại Đồng Tháp, giáo dục mầm non tập trung vào phát triển kỹ năng tự phục vụ, kỹ năng xã hội và khả năng tư duy sáng tạo. Trẻ được học thông qua trò chơi, hoạt động trải nghiệm và thực hành thực tế để kích thích sự tò mò và khám phá.
Giáo dục đại học: Chuyển từ trang bị kiến thức sang tư duy sáng tạo
Theo định hướng mới, đào tạo đại học không chỉ cung cấp kiến thức chuyên môn mà còn tập trung vào tư duy phản biện, khả năng sáng tạo và kỹ năng giải quyết vấn đề. Các trường đại học đang tiếp cận các phương pháp giảng dạy tiên tiến như CDIO (Conceive – Design – Implement – Operate) để sinh viên có thể áp dụng kiến thức vào thực tế.
Tuy nhiên, việc đổi mới giáo dục đại học vẫn gặp nhiều thách thức, đặc biệt là về cơ sở vật chất và cơ hội thực hành cho sinh viên. Do đó, cần có sự hỗ trợ từ các doanh nghiệp, tổ chức để tạo điều kiện tốt nhất cho sinh viên phát triển kỹ năng và tư duy sáng tạo.
Kết luận
Đổi mới giáo dục theo hướng phát triển tư duy, kỹ năng và sáng tạo là xu hướng tất yếu trong thời đại mới. Việc triển khai đồng bộ từ mầm non đến đại học sẽ giúp tạo ra nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu của xã hội và nền kinh tế hiện đại.