Trong môi trường giáo dục hiện nay, quản lý trường học không chỉ đối diện với những thách thức trong chuyên môn mà còn phải đảm nhận nhiều nhiệm vụ khác nhau. Đặc biệt là với các trường học có quy mô lớn hoặc nhiều điểm trường lẻ, đội ngũ cán bộ quản lý, đặc biệt là các Phó Hiệu trưởng, đang phải “chạy sô” giữa các công việc, vừa đảm nhận vai trò quản lý vừa thực hiện nhiệm vụ giảng dạy.
Công việc chồng chất ở các trường quy mô lớn
Nhiều trường học tại các tỉnh thành như Hà Tĩnh hay Đà Nẵng đang gặp khó khăn khi số lượng Phó Hiệu trưởng ít ỏi phải gánh vác khối lượng công việc khổng lồ. Chẳng hạn, tại Trường Tiểu học Kim Hoa (huyện Hương Sơn, Hà Tĩnh), dù trường có quy mô chỉ 25 lớp học nhưng lại được sáp nhập từ nhiều trường nhỏ khác nhau, dẫn đến việc nhà trường phải quản lý đến 4 điểm lẻ cách xa nhau tới 13km.
Phó Hiệu trưởng của các trường này không chỉ phải đảm nhận công tác chuyên môn mà còn phải quản lý cơ sở vật chất, sắp xếp thời khóa biểu, và thậm chí đảm nhiệm các hoạt động ngoài giờ như phổ cập giáo dục, tổ chức các hoạt động trải nghiệm cho học sinh. Mặc dù phải chạy đua với thời gian và công việc, họ vẫn phải đảm bảo đứng lớp đủ số tiết theo quy định, thường là 4 tiết/tuần.
Khó khăn trong triển khai chương trình giáo dục mới
Với sự ra đời của Chương trình giáo dục phổ thông 2018, công việc của các Phó Hiệu trưởng không chỉ dừng lại ở giảng dạy và quản lý hành chính mà còn bao gồm việc triển khai các môn học tích hợp và hoạt động trải nghiệm – hướng nghiệp. Tại Trường Tiểu học & THCS Thuận Lộc (Hà Tĩnh), Phó Hiệu trưởng Nguyễn Thị Ngọc Hà chia sẻ rằng việc sắp xếp thời khóa biểu cho các cấp học trở nên phức tạp hơn, đặc biệt là khi triển khai các môn học như Khoa học Tự nhiên (Lý, Hóa, Sinh) hay Lịch sử và Địa lý.
Các hoạt động trải nghiệm cũng là một trong những thách thức lớn đối với các trường có quy mô lớn hoặc có nhiều điểm lẻ. Việc tổ chức các hoạt động ngoài giờ cho học sinh trở nên khó khăn khi các điểm trường nằm cách xa nhau, khiến cho việc di chuyển và tập trung học sinh không khả thi.
Quản lý đa nhiệm – Làm hết việc chứ không hết giờ
Các Phó Hiệu trưởng tại các trường học có quy mô lớn thường phải kiêm nhiệm nhiều vai trò khác nhau. Điển hình là tại Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trỗi (Đà Nẵng), với 50 lớp học và 2 cơ sở khác nhau, đội ngũ cán bộ quản lý phải linh hoạt chia sẻ công việc. Một Phó Hiệu trưởng tại đây còn kiêm nhiệm cả vai trò Chủ tịch Công đoàn, nhưng vẫn phải đảm bảo đứng lớp đủ số tiết theo quy định. Điều này tạo ra áp lực lớn và đòi hỏi sự linh hoạt trong quản lý thời gian.
Bên cạnh đó, Phó Hiệu trưởng còn phải tham gia vào công tác phản biện đề thi, tổ chức thi cử và các hoạt động phong trào trong trường học. Các hoạt động này không chỉ diễn ra trong giờ hành chính mà còn kéo dài ngoài giờ học chính khóa, khiến cán bộ quản lý nhiều khi không thể làm hết việc trong khung giờ quy định.
Giải pháp nào cho quản lý trường học?
Để giảm tải khối lượng công việc cho đội ngũ Phó Hiệu trưởng, một số trường học đã có những giải pháp cụ thể. Chẳng hạn, tại Trường THCS Tây Sơn (Đà Nẵng), Hiệu trưởng Trần Ngọc Út đã phân công cho các Tổ trưởng chuyên môn phụ trách thêm các hoạt động trải nghiệm ngoài giờ học, giúp giảm bớt gánh nặng cho Phó Hiệu trưởng chuyên môn. Điều này không chỉ giúp phân chia công việc hợp lý hơn mà còn tạo cơ hội cho giáo viên trong tổ phát huy vai trò quản lý.
Một trong những biện pháp quan trọng để giảm bớt áp lực công việc cho đội ngũ quản lý là tăng cường sự hỗ trợ từ cấp dưới, đặc biệt là từ các Tổ trưởng, Tổ phó chuyên môn. Đây không chỉ là biện pháp giúp chia sẻ gánh nặng công việc mà còn giúp đảm bảo hoạt động của trường học được vận hành một cách trôi chảy.
Kết luận
Trong bối cảnh hệ thống giáo dục ngày càng phát triển và đòi hỏi cao về quản lý, đội ngũ cán bộ quản lý, đặc biệt là các Phó Hiệu trưởng, cần được trang bị không chỉ kỹ năng chuyên môn mà còn khả năng quản lý thời gian, phân công công việc và xử lý linh hoạt các tình huống. Mặc dù phải đối diện với nhiều thách thức, nhưng với sự đồng lòng và sự hỗ trợ từ đồng nghiệp, họ đang nỗ lực hết mình để đảm bảo sự phát triển bền vững của trường học và mang đến môi trường học tập tốt nhất cho học sinh.