Một chương mới đã mở ra trong hệ thống giáo dục Thái Lan khi Tòa án nước này chính thức tuyên bố bãi bỏ quy định nghiêm ngặt về kiểu tóc học sinh, vốn đã tồn tại suốt gần nửa thế kỷ. Đây được xem là chiến thắng cho quyền tự do cá nhân, sau nhiều năm học sinh lên tiếng phản đối quy định cứng nhắc về ngoại hình trong môi trường học đường.
Từ “biểu tượng kỷ luật” trở thành rào cản tự do
Kể từ năm 1975, các quy định về kiểu tóc trong trường học Thái Lan được xem là biểu tượng cho sự kỷ luật, gọn gàng và tôn trọng truyền thống. Theo đó, nam sinh phải cắt tóc thật ngắn, không để tóc chạm cổ hay có ria mép. Nữ sinh không được để tóc dài quá tai, không nhuộm tóc và tuyệt đối không được trang điểm.
Học sinh vi phạm sẽ phải đối mặt với các hình thức kỷ luật — từ khiển trách, cắt tóc ngay tại trường cho đến bị ghi vào hồ sơ học tập. Những hình ảnh nữ sinh bị cắt tóc công khai trong giờ chào cờ từng khiến dư luận dậy sóng.
Học sinh lên tiếng – xã hội thay đổi
Trong những năm gần đây, quy định khắt khe này đã bị chỉ trích mạnh mẽ, đặc biệt từ chính học sinh — những người bị ảnh hưởng trực tiếp. Các bạn cho rằng kiểu tóc không phản ánh đạo đức hay năng lực học tập, mà là quyền cá nhân và biểu hiện của sự tự do.
Các phong trào học sinh, mạng xã hội và các tổ chức xã hội dân sự ở Thái Lan liên tục kêu gọi thay đổi. Điều này buộc Bộ Giáo dục nước này phải nới lỏng quy định vào năm 2020, cho phép nam sinh để tóc dài hơn nhưng không được phủ gáy, còn nữ sinh được nuôi tóc dài nhưng phải buộc gọn.
Đến năm 2023, quyền quyết định kiểu tóc được trao cho từng trường học. Tuy vậy, nhiều trường vẫn duy trì quy định từ năm 1975 với lý do “duy trì truyền thống”.
Phán quyết của Tòa án: Một bước ngoặt lịch sử
Mọi chuyện chỉ thực sự thay đổi sau phán quyết mới đây của Tòa án Thái Lan — hủy bỏ hoàn toàn quy định ràng buộc kiểu tóc đối với học sinh. Theo đó, các trường học được trao quyền chủ động xây dựng nội quy về kiểu tóc và đồng phục, nhưng phải tôn trọng quyền cá nhân và phù hợp với bối cảnh xã hội hiện đại.
Bộ Giáo dục Thái Lan cũng lên tiếng ủng hộ quyết định này, khẳng định sẽ chuyển trọng tâm sang việc xây dựng môi trường học tập toàn diện, lấy học sinh làm trung tâm thay vì ép buộc hình thức.
Tự do nhưng không buông lỏng
Sự thay đổi này không có nghĩa là học sinh có thể ăn mặc hay để tóc tùy tiện. Thay vào đó, các trường học được kỳ vọng sẽ thiết kế quy định phù hợp hơn với thực tế, mang tính khuyến khích thay vì cưỡng ép.
Giới chuyên gia giáo dục cũng khẳng định: Việc tôn trọng quyền cá nhân sẽ giúp học sinh phát triển toàn diện, tự tin thể hiện bản thân và có trách nhiệm hơn với chính mình.
Lời kết
Phán quyết mới của Tòa án Thái Lan không chỉ là một bước tiến về chính sách giáo dục, mà còn là dấu mốc cho sự thay đổi tư duy trong cách nhìn nhận về học sinh và môi trường học đường. Khi học sinh được lắng nghe và trao quyền, đó cũng là lúc nền giáo dục tiến gần hơn đến sự khai phóng, tôn trọng và đồng hành cùng người học trong hành trình trưởng thành.