Trong bối cảnh hội nhập toàn cầu và sự phát triển mạnh mẽ của khoa học – công nghệ, TP.HCM đang triển khai Đề án đào tạo nhân lực trình độ quốc tế, hướng đến việc cung cấp nguồn lao động chất lượng cao cho thành phố và cả nước. Đây là một bước đi chiến lược nhằm tạo lợi thế cạnh tranh, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và đáp ứng nhu cầu nhân lực trong các lĩnh vực then chốt.
Xây Dựng Đội Ngũ Nhân Lực Đạt Chuẩn Quốc Tế
Tháng 7/2021, UBND TP.HCM đã phê duyệt Đề án tổng thể đào tạo nhân lực trình độ quốc tế giai đoạn 2020 – 2035. Đề án này bao gồm 9 đề án thành phần, tập trung vào các ngành nghề có tiềm năng phát triển mạnh trong tương lai:
- Công nghệ thông tin – Truyền thông (ĐH Bách khoa TP.HCM chủ trì)
- Cơ khí – Tự động hóa (ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM)
- Trí tuệ nhân tạo (AI) (ĐH Khoa học Tự nhiên TP.HCM)
- Tài chính – Ngân hàng & Quản trị doanh nghiệp (ĐH Kinh tế TP.HCM)
- Y tế (ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch)
- Du lịch (ĐH Sài Gòn)
- Quản lý đô thị (ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn TP.HCM)
- Đại học chia sẻ (ĐH Công nghệ Thông tin TP.HCM)
Mục tiêu của đề án là đáp ứng xu hướng toàn cầu hóa, giúp TP.HCM xây dựng đội ngũ nhân lực chất lượng cao, có thể cạnh tranh trong môi trường quốc tế. Các chương trình đào tạo không chỉ trang bị kiến thức chuyên môn mà còn chú trọng phát triển kỹ năng thực hành, tư duy sáng tạo và khả năng thích ứng với thị trường lao động toàn cầu.
Dự Báo Nhu Cầu Nhân Lực: Cung Chưa Đáp Ứng Đủ Cầu
Các nghiên cứu dự báo cho thấy nhu cầu nhân lực trình độ cao tại TP.HCM đang tăng nhanh trong khi nguồn cung chưa theo kịp. Theo nhóm nghiên cứu của ĐH Khoa học Tự nhiên TP.HCM, ngành Trí tuệ nhân tạo (AI) là một ví dụ điển hình:
- Nhu cầu nhân lực AI tăng từ 10 – 20% mỗi năm, nhưng số lượng sinh viên tốt nghiệp chỉ tăng khoảng 5 – 10% mỗi năm.
- Chất lượng nhân lực chưa đáp ứng yêu cầu thực tế, đặc biệt là về kỹ năng thực hành và khả năng làm việc trong môi trường quốc tế.
Tình trạng này không chỉ xảy ra với ngành AI mà còn phổ biến ở các lĩnh vực như công nghệ thông tin, tài chính – ngân hàng, y tế và du lịch. Nếu không có chiến lược đào tạo bài bản, TP.HCM sẽ đối mặt với nguy cơ thiếu hụt nhân lực nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sự phát triển của thành phố.
Các Chương Trình Đào Tạo Đã Được Triển Khai
Nhiều trường đại học tại TP.HCM đã bắt đầu triển khai các chương trình đào tạo theo chuẩn quốc tế. Một trong những chương trình nổi bật là Đề án Đào tạo nhân lực trình độ quốc tế ngành Tài chính – Ngân hàng của ĐH Kinh tế TP.HCM, bắt đầu từ tháng 12/2024.
- 100% chương trình giảng dạy bằng tiếng Anh.
- Tuyển chọn 30 – 40 sinh viên xuất sắc từ các ngành Tài chính, Đầu tư tài chính, Tài chính quốc tế.
- Yêu cầu chứng chỉ IELTS từ 6.0 trở lên để đảm bảo khả năng hội nhập quốc tế.
- Chương trình kéo dài 3,5 năm với 124 tín chỉ, kết hợp giữa lý thuyết và thực hành.
- Hợp tác chặt chẽ với doanh nghiệp, giúp sinh viên có cơ hội thực tập và làm việc ngay sau khi tốt nghiệp.
Ngoài ra, nhiều trường đại học khác cũng đang xây dựng chương trình đào tạo theo hướng ứng dụng công nghệ hiện đại, tăng cường hợp tác quốc tế và chú trọng kỹ năng thực tiễn.
Hợp Tác Giữa Trường Học – Doanh Nghiệp: Chìa Khóa Thành Công
Một trong những yếu tố quan trọng giúp đào tạo nhân lực hiệu quả là sự kết nối giữa trường đại học và doanh nghiệp. GS.TS Sử Đình Thành, Giám đốc ĐH Kinh tế TP.HCM, cho biết:
“Nhà trường không chỉ giảng dạy lý thuyết mà còn phối hợp với các tập đoàn lớn để sinh viên có cơ hội trải nghiệm thực tế, từ đó rút ngắn khoảng cách giữa đào tạo và nhu cầu tuyển dụng.”
Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi cũng nhấn mạnh:
“Các trường đại học cần đẩy mạnh hợp tác với doanh nghiệp để đào tạo nhân lực sát với thực tế. Nhân lực được đào tạo không chỉ giỏi chuyên môn mà còn phải có ngoại ngữ, kiến thức pháp lý quốc tế và kỹ năng kinh doanh.”
Hiện nay, nhiều doanh nghiệp lớn đang tham gia vào quá trình đào tạo, cung cấp học bổng, chương trình thực tập và cơ hội việc làm cho sinh viên ngay sau khi tốt nghiệp.
Hướng Đi Tiếp Theo: Xây Dựng Mô Hình Đào Tạo Hiện Đại
Để đảm bảo chất lượng đào tạo nhân lực trình độ quốc tế, TP.HCM sẽ tiếp tục thực hiện các bước sau:
- Hoàn thiện cơ chế hợp tác giữa chính quyền, trường đại học và doanh nghiệp để đào tạo gắn liền với nhu cầu thực tế.
- Tăng cường đầu tư vào cơ sở vật chất, xây dựng phòng thí nghiệm hiện đại, mở rộng hệ thống học trực tuyến.
- Phát triển chương trình đào tạo tiên tiến, hợp tác với các trường đại học quốc tế để chuẩn hóa giáo trình giảng dạy.
- Đẩy mạnh đào tạo ngoại ngữ và kỹ năng hội nhập, giúp sinh viên có thể làm việc trong môi trường đa quốc gia.
- Mở rộng số lượng ngành đào tạo để đáp ứng nhu cầu nhân lực ngày càng đa dạng của thành phố.
Kết Luận: Đào Tạo Nhân Lực Chất Lượng Cao Là Nền Tảng Cho Sự Phát Triển Của TP.HCM
Với chiến lược đào tạo nhân lực trình độ quốc tế, TP.HCM không chỉ đảm bảo nguồn lao động đáp ứng nhu cầu của thị trường, mà còn tạo ra lợi thế cạnh tranh dài hạn trong bối cảnh kinh tế số và hội nhập toàn cầu. Nếu thực hiện thành công, TP.HCM sẽ trở thành trung tâm nhân lực chất lượng cao hàng đầu khu vực, đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế – xã hội của Việt Nam.